Waarom samenwerking je de Kop kan kosten

laptop-frustratieWie ooit bedacht heeft dat het bouwen van een samenwerkingsverband tot aanzienlijke levensvreugde leidt, mag wat mij betreft verketterd worden. Al die positieve prietpraat ten spijt, in de bittere werkelijkheid is het vaak een enorme domper. Het begint al met torenhoge verwachtingen vooraf waar buitenstaanders hun vraagtekens bij zetten. En daar blijft het niet bij. Gedurende de zoektocht naar samenwerking met de andere organisatie worden de verwachtingen die aan jou als programmamanager worden gesteld steeds hoger. Zelf zie je de kans op het behalen van succes dalen doordat er steeds meer uitdagingen de kop opsteken. Wie heeft zich überhaupt de vraag gesteld om dit samenwerkingsverband op te starten?

Doen waar je goed in bent
De noodzaak van samenwerken in de huidige transparante wereld staat niet ter discussie. Voor je het weet wordt je afgetroefd door een concurrent die beter dan jij in staat is samenwerkingsverbanden op te zetten. Transactiekosten zijn door het internet bijna nihil en een keten aan diensten is snel opgezet en georkestreerd. Het is daarom een steeds meer valide strategie om te overleven in deze stammenstrijd door focus aan te brengen in het bedrijf. Meer doen van waar je goed in bent en samenwerking zoeken met partijen die complementair zijn. Dit zodat je sneller en beter kan inspelen op de veranderende klantvraag.  Maar hoe komt het nu dat het samenwerken in de praktijk zo moeilijk is?

Is samenwerking de weg voorwaarts?
Bij het inzoomen op samenwerkingsverbanden blijken deze nogal eens tussen aanhalingstekens te moeten worden geplaatst. Zo kom ik in de praktijk vormen van schijnsamenwerking tegen. In deze samenwerking blijkt het helemaal niet de intentie te zijn om met elkaar synergie te realiseren. Er wordt bijvoorbeeld een subtiel machtsspel gespeeld waar prestige en persoonlijk gewin voorop staan. Vind je het gek dat het traject moeizaam verloopt! Een tweede situatie die ik tegenkom is er één van permanente onderhandeling, waarbij beide partijen ten koste van de ander een zo groot mogelijk deel van de koek willen krijgen. Zou het daarentegen niet veel slimmer zijn om eerst samen de koek te vergroten?

Het probleem vormt dus het plakken van het label “samenwerking” op een situatie die dat niet is. Goed om te constateren, we hoeven het concept van samenwerking nog niet in de prullenbak te gooien. Maar hoe bereik je dan de situatie waarin je sneller en beter op de veranderende klantvraag kunt reageren? Het vereist geduld, strategisch geduld.

Richting aan samenwerking
Een goed referentiekader om de succesfactoren van samenwerking te begrijpen is het model van Kaats & Opheij in het boek Creating Conditions for Promising Collaboration (2012). Zij noemen een samenwerkingsverband kansrijk als mensen en organisaties zich met elkaar weten te verbinden in een betekenisgevend proces dat recht doet aan de belangen en gericht is op een betekenisvolle ambitie.

In deze kijk op samenwerkingsverbanden zitten 5 elementen voor de creatie van de juiste condities voor een kansrijke samenwerking:

  • Een gedeelde ambitie. Waar ga je samen echt voor.
  • Het recht doen aan alle belangen. Wordt er op zoek gegaan naar mutual gains?
  • Het goed persoonlijk samenwerken. Denk hierbij aan constructieve groepsdynamica, leiderschap en het bouwen van vertrouwen.
  • Het professioneel organiseren van het samenwerkingsverband.  Dit bevat aspecten als het besluitvormingsproces en de samenwerkingsvorm.
  • Het doorlopen van een betekenisgevend proces om te komen tot een samenwerkingsverband.  Worden de juiste stappen gezet in de juiste volgorde? Verloopt het proces in dialoog?

Mijn ervaring is dat het persoonlijk goed samenwerken het startpunt is. Wanneer dit is gerealiseerd, kan door continu te werken aan een betekenisgevend proces ook aan de andere elementen worden gewerkt. Dit is een dynamisch proces waarbij de zoektocht met alle betrokkenen naar de juiste “resonantiefrequentie” mij veel energie geeft!

Heeft u ook vergelijkbare ervaringen en wilt u samen met mij de schouders onder mooie zingevende projecten zetten?

Meer weten?